Home » Columns » Adolf Hitler, Geheim Agent

Adolf Hitler, Geheim Agent

circa 1921: German dictator Adolf Hitler (1889 - 1945) on board a ferry in the Baltic Sea. (Photo by Keystone/Getty Images) Der spätere Diktator Adolf Hitler steht um 1921 auf einer Fähre über die Ostsee.

In 1945 was de Tweede Wereldoorlog afgelopen, Duitsland had verloren en Adolf Hitler, de leider van de NAZI-partij was dood. In Nederland worden elk jaar op 4 mei de doden herdacht en op 5 mei de bevrijding gevierd. Op alle Nederlandse scholen leren de kinderen hoe het gebeuren kon dat die verschrikkelijke Hitler met zijn partij aan de macht kwam. Dat Hitler niet de oprichter van de NSDAP (de ‘Nazi-partij’) is en dat het verhaal erachter veel interessanter is dan veel mensen denken kun je hieronder zelf lezen.

Het is begin 1918, de Eerste Wereldoorlog is nog hevig aan de gang. Niet alleen de Duitsers hebben er behoorlijk genoeg van, ook de burgers van andere landen. Er sterven zoveel mensen en de oorlog brengt overal alleen maar ellende dat mensen er genoeg van hebben. In maart 1918 richt Anton Drexler, een Duitse machinebankwerker, samen met enkele collega’s van de fabriek waar hij werkt een clubje op met de naam ‘Freien Arbeiterausschuß für einen guten Frieden’, een groepje die de oorlog wil stoppen en ruilen voor een goede vrede. Op dat moment vecht soldaat Adolf Hitler aan het Westelijk Front ergens in België mee in het grote voorjaarsoffensief. Hij weet niets van Anton Drexler, zijn clubje of wat ze doen, Hitler heeft heel andere dingen waar hij mee bezig is.

Terwijl het kleine clubje van Drexler in Duitsland af en toe vergadert en plannen bespreekt hoe zij een goede vrede willen ontvangt Hitler op 4 augustus 1918 in België het IJzeren Kruis 1e klasse voor dapper gedrag. Op 15 oktober 1918 raakt hij bij het Belgische plaatsje Wervik in Vlaanderen door een geallieerde mosterdgifgasaanval gewond. Als de Eerste Wereldoorlog op 11 november 1918 gestopt wordt ligt Hitler gewond in een veldhospitaal in Pasewalk. Vanaf 21 oktober 1918 wordt hij daar verpleegd en bijna een maand later wordt hij op 19 november 1918 ontslagen. Drie dagen later, op 21 november 1918, keert Hitler terug naar de kazerne van het Tweede Beierse Infanterieregiment in München.

Op 5 januari 1919 wordt de ‘Freien Arbeiterausschuß für einen guten Frieden’, het clubje van Drexler, omgevormd tot de ‘Deutsche Arbeiter Partei’, de DAP. Hitler is daar niet bij, weet daar ook niets van, hij heeft als soldaat heel andere dingen te doen. Vanaf 4 december 1918 bewaakt hij met 15 andere soldaten meer dan 1.000 Franse en Russische krijgsgevangenen in de plaats Traunstein. Dat is tot 25 januari 1919 zijn taak. Op 12 februari 1919 keert hij naar München terug en gaat hij vanaf 15 februari 1919 als contactpersoon de propaganda-afdeling meehelpen van de nieuwe Beierse Regering van president Kurt Eisner. Hij doet zijn werk waarschijnlijk goed, want…

In mei 1919 wordt Hitler door Hauptmann Karl Mayr, de leider van de „Aufklärungsabteilung“ van het Reichswehrgruppenkommando 4, aangesteld als geheim agent. Van 5 tot 12 juni en van 26 juni tot 5 juli 1919 volgt hij een propagandatraining aan de universiteit van München. Op 22 juli 1919 wordt hij samen met 25 anderen voor het eerst ingezet om soldaten met Bolsjewistische gedachten te herprogrammeren. Dat doet hij prima en wordt daarna de ‘rechter hand’ van Mayr. De geheim agenten van Mayr krijgen de taak om de vele nieuwe politieke partijen en groepen in München in de gaten te houden. Een van die partijtjes is de DAP. Hitler krijgt van Mayr de opdracht om op 12 september 1919 naar een bijeenkomst van de DAP te gaan die in de Sterneckerbräu vergadert.

Mayr vindt het waarschijnlijk een interessante partij want hij geeft Hitler op 4 oktober 1919 opdracht om undercover te gaan. In opdracht en betaald door het Reichswehrgruppenkommando 4 meldt geheim agent Hitler zich op 19 oktober 1919 officieel aan als lid bij de DAP en krijgt lidnummer 55. Een jaar later, op 24 februari 1920 verandert de DAP zijn naam in NSDAP, de ‘National Sozialistische Deutsche Arbeiter Partei’. Geheim agent Hitler blijft tot 31 maart 1920 officieel in dienst en ontvangt tot die tijd elke week 20 goudmark van de „Aufklärungsabteilung“ voor zijn spionagewerk. Mayr en de „Aufklärungsabteilung“ spelen achter de schermen nog verschillende jaren een belangrijke rol in de opbouw en groei van de NSDAP.