Categoriearchief: Geschied-en-is

Op donderdag 15 november 1945 werd Anni-Frid Lyngstad in het Noorse plaatsje Ballangen geboren. Ook in Noorwegen was de Tweede Wereldoorlog officieel net afgelopen. Anni-Frid was een mooi meisje en toen ze groter groeide werd ze wereldbekend als zangeres. Samen met drie andere mensen vormde ze de muziekgroep ABBA en verkocht meer dan 365.000.000 muziekplaten over de hele wereld. Ook in Nederland was deze groep ABBA erg bekend. Bijna iedereen kende wel een paar liedjes van de groep zoals ‘Mama Mia’, ‘Waterloo’ of ‘The Winners Take It All’. Wat bijna niemand meer weet is dat ze als kleine baby moest vluchten uit haar land. Hoe dat kwam lees je hieronder.

De Tweede Wereldoorlog was bijna voorbij toen haar moeder Synni Lyngstad in februari 1945 de Duitse soldaat Alfred Haase tegenkwam. Alfred was 26 jaar en officier in het plaatsje Ballangen, vlak bij de grote plaats Narvik. Synni was 18 jaar. Ze werden verliefd op elkaar en zoals alle mensen die van elkaar houden zochten elkaar vaak op. Ze gingen gezellig met elkaar op stap, kusten elkaar en hielden gewoon van elkaar. Maar de oorlog gooide roet in het eten. Alfred moest nadat Duitsland de oorlog verloren had als soldaat verplicht naar Duitsland terug. Hij wist toen niet dat zijn vriendin Synni in verwachting was.

Voor Synni werd het leven heel erg vervelend in Noorwegen. De Noorse mensen vonden haar een slechte vrouw en verraadster omdat ze verliefd was geworden op een Duitse soldaat. Het werd voor Synni nog erger toen bleek dat ze in verwachting was van die soldaat. Toen op 15 november 1945 Anni-Frid geboren werd waren ze hun leven niet meer veilig in Noorwegen. Ze waren niet de enigen. Meer dan 15.000 Noorse vrouwen die verliefd waren geworden op Duitse soldaten werden mishandeld. Kinderen met een Duitse vader hadden het net zo slecht, ze werden bijvoorbeeld bij hun moeder weggehaald, in opvanggezinnen gestopt en slecht behandeld.

Moeder Synni Lyngstad en vader Alfred Haase

In het begin van 1947 was de situatie voor Anni-Frid en haar moeder Synni zo onveilig geworden dat oma Antine besloot om samen met hen naar het buurland Zweden te vluchten. In het plaatsje Torshälla vlak bij Eskilstuna vonden ze een veilige woonplek maar de ellende was nog niet voorbij. Ze waren nog maar net een paar maanden veilig toen mama Synni op zondag 28 september 1947 plotseling stierf aan een nierziekte. Anni-Frid bleef alleen over met haar oma in Zweden. Ze wist eerst niets van haar vader, later werd verteld dat hij bij een scheepsramp was gestorven. Maar.. dat was niet helemaal waar.

Alfred Haase had de oorlog wel overleefd en was bakker geworden. Dat hij een Noorse dochter had wist hij helemaal niet en het was ook een hele verrassing toen hij dat hoorde. Anni-Frid was er in de zomer van 1977 achtergekomen dat haar vader nog leefde en begin september van dat jaar zagen ze elkaar voor de eerste keer. Anni-Frid en haar vader waren erg blij dat ze elkaar gevonden hadden en misschien heeft het liedje ‘The Winner Takes It All’ daar wel een beetje mee te maken, wie weet.

Op donderdagmiddag 4 april 1918 pleegden boze burgers uit de Amerikaanse plaats Collinsville in Amerika een gruwelijke moord. Een groep van 12 opgewonden en door alcohol opgehitste mensen hingen de mijnwerker Robert Prager op aan een boom op de St. John’s begraafplaats.

Een paar honderd mensen keken tevreden hoe Robert met een touw om zijn nek door de groep de boom omhoog getrokken werd. Het ging niet zo gemakkelijk als ze gedacht hadden. Robert spartelde en greep met zijn handen het touw om zijn nek beet, de boze burgers hadden vergeten zijn handen vast te binden. Ze lieten hem eerst weer zakken en voordat ze zijn handen op zijn rug vastbonden mocht hij nog een klein afscheidsbriefje aan zijn ouders in Dresden schrijven en kort bidden.

Daarna trokken ze hem opnieuw de boom in waar hij spartelend stikte. Wat had Robert dan voor verschrikkelijks gedaan dat de mensen zo boos waren dat ze hem dood maakten? Helemaal niks.. De mensen in Collinsville hadden zich helemaal gek laten maken door oorlogsleugens en propagandasprookjes over spionnen en verraders. Amerika vocht sinds vrijdag 6 april 1917 mee aan de kant van Engeland, Frankrijk en Rusland tegen Duitsland en Oostenrijk. Amerikaanse burgers die oorspronkelijk uit die landen vandaan kwamen werden door de praatjes en leugens vals beschuldigd van spionage, sabotage en verraad.

Robert Prager was geboren in de Duitse stad Dresden en hij emigreerde in 1905 als 17-jarige jongen naar Amerika. Net als de meeste immigranten had hij allerlei soorten baantjes, zoals bakker en op het laatst als mijnwerker. Hij was misschien een beetje eigenwijs maar dat zijn wel meer mensen. Robert keek een beetje scheel en was aan een oog bijna blind waardoor hij er uitzag als een gemene spion, tenminste dat vonden de mensen die zich helemaal gek hadden laten maken. Ze beschuldigden hem er ook van dat hij de kolenmijn wilde opblazen met alle mijnwerkers erin, maar dat was alleen maar een gerucht. Het maakte niet uit wat Robert vertelde, de opgewonden burgers geloofden dat het gerucht waarheid was en daarom moest hij dood.

Nadat hij vermoord was werd duidelijk dat hij niet gelogen had. Toen Amerika aan de oorlog mee ging doen had Robert zich zelfs als vrijwilliger aangemeld bij de Amerikaanse marine om tegen zijn oude vaderland te vechten, hij werd toen om zijn ogen afgekeurd. Hij kon niet voor zijn nieuwe vaderland vechten of sterven aan het front zoals hij wilde maar werd opgehangen aan een boom als spion. Robert stierf als slachtoffer van oorlogsgekte in 1918.

In het einde van 2017 lijkt het er erg op dat Amerika en Noord-Korea met elkaar in oorlog raken. De Amerikaanse president Trump beschuldigd de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un ervan dat hij de wereldvrede in gevaar brengt. Van Noord-Korea wordt gezegd dat ze raketten heeft ontwikkeld die Amerika kunnen bereiken. Het land heeft proeven met deze raketten gedaan waarop atoombommen passen en president Trump is boos.

Is dat nu de (enige) reden dat er een oorlog gaat uitbreken tussen die twee landen? Dat zou erg gevaarlijk kunnen zijn want niet alleen Amerika heeft vrienden (bondgenoten) maar ook Noord-Korea en als die zich er ook nog eens mee gaan bemoeien kan het zo maar zijn dat zo’n oorlog helemaal uit de hand loopt, dat is iets wat de geschiedenis wel geleerd heeft. Kleine burenruzies worden grote wereldoorlogen!

Wat de geschiedenis ons ook geleerd heeft is dat elke oorlog expres gemaakt wordt en niet vanzelf of per ongeluk komt. Er is altijd een keuze om wel of geen oorlog te maken! Eigenlijk is het helemaal niet eens zo moeilijk om een oorlog te starten, het is zo simpel dat je niet snapt dat mensen daar iedere keer weer intrappen. Mensen die andere oorlogen hebben overleefd en oorlogen juist willen voorkomen waarschuwen ervoor dat niet de wapens zoals tanks, vliegtuigen of bommen gevaarlijk zijn maar dat het vooral de leugens zijn die vertelt worden.

Mensen geloven veel te snel en te makkelijk alles wat vertelt wordt, ze controleren eigenlijk niets en als ze het wel doen blijkt het al te laat te zijn.

Elke oorlog begint met leugens en bedrog. De leugens die gebruikt worden zijn al lang bekend, je kunt ze nalezen op de website van Stichting Vredes Onderwijs Nederland onder de titel ‘Eerste Hulp bij Oorlog’. Het zijn 10 leugens die iedere keer weer opnieuw gebruikt worden en waaraan je kunt herkennen of een nieuwe oorlog gemaakt wordt. Als je even de tijd neemt kun je voor jezelf ontdekken of je ze herkent.

Elke oorlog is het resultaat van misleiding en bedrog en daarom is het heel belangrijk dat je zelf goed moet denken en niets zo maar moet geloven. Denk er eens over na, zou Noord-Korea echt een bedreiging zijn voor Amerika, een land dat misschien wel het machtigste land van de wereld is? Amerika heeft een veel groter leger, veel meer vliegtuigen, tanks, oorlogsschepen, veel meer atoomraketten, zelfs veel meer dan andere landen samen, misschien wel 1.000 keer meer dan Noord-Korea of.. speelt er misschien iets anders? Waar ligt Noord-Korea precies? wat zijn de buurlanden? is het een gebied dat economisch, politiek of militair belangrijk is? Zitten er misschien bodemschatten in de grond zoals olie, gas, goud of kostbare mineralen? Oorlog betekent niet alleen dood en ellende, maar ook winst voor grote bedrijven en machtige banken!

Elke oorlog kent een draaiboek dat al ver van tevoren wordt gemaakt, net als bij een film of een toneelstuk. In zo’n oorlogsdraaiboek staan alle mogelijke scenario’s, bijvoorbeeld over hoe zo’n oorlog gestart wordt, het is een soort gemeen toneelstuk waarop goed wordt geoefend. Mensen spelen daarbij een belangrijke rol, vooral wat de mensen denken en geloven wat de oorzaak is. Het is de media, het zijn de berichten die je ziet op televisie, internet, facebook, het nieuws dat je hoort op de radio, die je leest in kranten, weekbladen of in appjes en smsjes.

Hol niet zomaar overal achteraan en geloof niets, gebruik je verstand en denk zelf. En als iets al heel erg en gevaarlijk lijkt: neem dan drie dagen de tijd om alles eens rustig te bekijken, vaak zie je op de vierde dag dat het toch net even iets anders is als dat je dacht.

Pas op 6 april 1917 gingen de Verenigde Staten van Amerika actief meedoen aan de Eerste Wereldoorlog. Dat was niet waar de Amerikaanse burgers zelf voor gekozen had, 95% wilde helemaal niet meedoen. In de presidentsverkiezingen van november 1916 gebruikte het verkiezingsteam van president Woodrow Wilson de leus “He kept us out of war”.

Toen in Europa in 1914 de oorlog begon waren de Amerikaanse burgers niet actief betrokken. Dat wilden ze ook blijven en daarom ook kozen ze er voor om president Wilson nog een periode president te laten blijven, om Amerika buiten de oorlog te houden.

Toen Amerika wel mee ging doen waren de burgers daar fel tegen en gaven ze de schuld aan bankiers en grote bedrijven. Zestien jaar nadat die oorlog afgelopen was werd er een groot onderzoek gestart. Op 4 september 1934 begon een onderzoekscommissie onder voorzitterschap van Gerald Prentice Nye, de 42-jarige Republikeinse Senator uit North Dakota. De uitkomst van het onderzoek was precies zoals de burgers al gedacht hadden, het waren de fabrieken, maar veel meer nog de bankiers die ervoor gezorgd hadden dat Amerika bij de oorlog betrokken werd.

Dat was toen zo, dat was later zo en is nu zo, het is niet veranderd. Oorlogen worden niet en nooit gevochten zoals later vertelt wordt, je wordt voorgelogen! Oorlogen worden altijd expres gemaakt om een kleine groep machtige en rijke mensen nog machtiger en rijker te maken!

Op dinsdagmiddag, 31 januari 2017, om half 1 ’s middags stierf oma Lyudmila Tretyakova. Oma Tretyakova lag in haar huis aan de Nedelina straat 45 in Donetsk – in het Oosten van Oekraïne – op bed om even uit te rusten toen een granaat van het leger van Oekraïne insloeg. Ze werd getroffen door de regen van granaatsplinters die de granaat veroorzaakte.

Deze granaat werd afgeschoten door soldaten van het leger van Oekraïne, het land waar Petro Poroshenko president is die door de Nederlandse regering van premier Mark Rutte (!!) gesteund wordt. Oma Lyudmila Tretyakova was geen soldaat, ze lag op haar bed en werd vermoord door het geweld van wapens.

Oorlog is moord, de ene groep mensen maakt de andere groep mensen dood, oma Tretyakova was een oma van 70 jaar, misschien net zo oud als je eigen oma, zij is een van de vele slachtoffers.

Er zullen nog heel veel oma’s dood gemaakt worden als regeringen niet stoppen met liegen en bedriegen, want de mensen zelf, de inwoners van dorpen en steden, de oma’s en opa’s, de vaders of moeders, die beginnen geen oorlogen.

De Stichting Spoetnik uit Vlaardingen zamelt behalve hulpgoederen voor mensen in (West) Oekraïne ook geld in voor wapentuig, dat kan vast niet de bedoeling zijn. Mensen moeten mensen helpen als er ergens strijd is, maar niet om mee te helpen om elkaar dood te maken.

Op een hulpavond van de Stichting Spoetnik op 17 juni 2016 werd geld opgehaald om nachtkijkers te kopen voor de soldaten van Oekraïne, spullen die gebruikt worden in het gevecht om de mensen, zoals de oma’s en opa’s, aan de andere kant van de grens te vermoorden.

      

Van 1861 tot 1865 woedde er tussen de Noordelijke en Zuidelijke staten van Amerika een hevige burgeroorlog. Op 12 april 1861 begon de strijd met een aanval op Fort Sumter en eindigde met de laatste veldslag op 13 mei 1865. In juni 1865 gaf het Zuiden zich over, de Noordelijken hadden gewonnen. Deze mensenslachting heeft heel veel levens gekost, 500.000 mensen raakten gewond en meer dan 600.000 mensen stierven. Waar niet zo veel over verteld wordt is het grote aantal mensen dat stierf in de Amerikaanse Concentratiekampen.

Krijgsgevangen genomen Zuidelijke soldaten werden opgesloten in de concentratiekampen van het Noorden: Alton Prison, Camp Chase, Camp Douglas, Camp Randall, Elmira, Fort Delaware, Fort Jefferson, Fort McHenry, Old Capital Prison, Point Lookout en Rock Island. Camp Douglas was hiervan het meest beruchte concentratiekamp dat de bijnaam ‘Eighty Acres of Hell’ kreeg. Alleen al in dit kamp stierven meer dan 7.000 mensen door ondervoeding, ziekte en martelingen.

Krijgsgevangen genomen Noordelijke soldaten werden opgesloten in de concentratiekampen van het Zuiden: Andersonville, Belle Isle, Cahaba Prison, Camp Ford, Castle Pinckney, Castle Thunder, Danville Prison, Libby Prison en Salisbury Prison. Camp Andersonville was hiervan het meest beruchte concentratiekamp. Alleen al in dit kamp stierven meer dan 13.000 mensen door ondervoeding, ziekte en martelingen en moord.

“Camp Douglas lag aan Lake Michigan in Chicago, het stond bekend als het kamp met het hoogste sterftecijfer onder de gevangengenomen soldaten. De eerste gevangenen arriveerden in februari 1862. De leefomstandigheden waren verschrikkelijk, 1 op de 5 gevangenen stierf in dit kamp. De behandeling door kampleiding en bewakers was onnodig wreed. De gevangenen verhongerden als gevolg van het achterhouden van rantsoenen en velen overleefden – zonder voldoende bescherming – de koude niet in de tenten waar ze ondergebracht waren. Om ontsnapping te voorkomen werden de gevangenen ontdaan van voldoende beschermende kleding, velen droegen jutezakken met gaten waaruit hoofd en armen staken, slechts weinigen beschikten over ondergoed, de weinigen die wel over een deken beschikten werd deze ontnomen. De zwaksten vroren dood in de barre winter van 1864”

In totaal zijn in de Amerikaanse Concentratiekampen zo’n 60.000 mensen omgekomen, gedood in concentratiekampen waarvan je misschien nog nooit gehoord hebt, die (bijna) vergeten zijn. Mensen die bijna vergeten zijn die op een verschrikkelijke manier gestorven zijn in een oorlog.

Deze oorlog, net zoals elke andere oorlog, begint altijd met leugens en eindigt met de dood.

Hilo Tribune Herald, zondag 30 november 1941

Op zondagmorgen 7 december 1941 viel Japan de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor in Hawaï aan. Bij deze aanval stierven 2.467 mensen (2.402 Amerikanen en 65 Japanners), vielen er 1.282 gewonden (Amerikanen) en 1 Japanner werd gevangen genomen. Als je in de geschiedschrijving zoekt lees je dat het een verrassingsaanval was die een grote schok was voor het Amerikaanse volk en dat deze aanval de directe reden was dat Amerika in de Tweede Wereldoorlog mee ging vechten. Op maandag 8 december 1941 verklaarde de Verenigde Staten van Amerika de oorlog aan Japan en daarmee ook aan haar bondgenoten Duitsland en Italië.

Geen enkele oorlog begint ‘zo maar’, geen enkel volk in de wereld is ‘de enige echte dader’ en geen enkele waarheid is de enige echte waarheid in de wereld. Kijk eens naar het krantenartikel in de Hilo Tribune Herald waarin met grote letters staat “Japan may strike over weekend”. (Japan kan dit weekend aanvallen) Deze krant is van zondag 30 november 1941, een week voor de Japanse aanval!

Er bestaat een ‘Waarheidsregenboog’ waar alle miljoenen waarheden in thuis horen, net als alle kleuren in de regenboog. Er is niet een kleur de enige echte kleur, er bestaat ook geen waarheid die de enige echte waarheid is.

Alle waarheden samen vormen samen de werkelijkheid.

Elke oorlog komt door misleiding en bedrog, controleer alles wat je hoort, ziet, vertelt wordt, geloof niets ‘zo-maar’. Klopt iets of is het misschien een ‘valse Tropische Verrasing?’

 

Misschien dat het je direct al opgevallen is anders moet je nog eens goed kijken.

Wat je hier ziet zijn kinderen die in de klas hun rechterarm omhoog houden en met hun hand de Amerikaanse vlag groeten. Ze geven de American Stiff Arm Salute.

Het is een groet die veel van jullie misschien kennen als de ‘Hitler-groet’ of de ‘Nazi-groet’, is dat niet vreemd?

Misschien nog vreemder is misschien wel dat dit kinderen zijn op een school in Hawaï, de 50e Staat van de Verenigde Staten van Amerika.
Dit zijn dus geen Duitse kinderen of Nazi’s maar Amerikaanse kinderen die in maart 1941 de Amerikaanse vlag groeten.
De Amerikaanse president Benjamin Harrison besliste dat deze groet vanaf vrijdag 21 oktober 1892 werd ingevoerd, een oude groet die voor miljoenen mensen heel erg bekend was. In Duitsland werd deze groet tientallen jaren later gebruikt door leden van de politieke partij NSDAP. Sinds september 1939, toen de Tweede Wereldoorlog losbrandde werd deze groet – die eigenlijk een heel goede betekenis heeft – vooral bekend als een groet die bij deze Duitse politieke partij hoorde.

In Amerika en in Duitsland gebruikten miljoenen mensen dezelfde groet.

Pas na de Japanse aanval van 7 december 1941 op de Amerikaanse marinehaven Pearl Harbor werd de USA ook bij de oorlog betrokken. Daarom besliste de Amerikaanse Senaat in februari 1942 dat het geheven arm gedeelte uit de American Stiff Arm Salute geschrapt moest worden en alleen het stukje met de ‘hand op het hart’ bleef bestaan.

Zo zie je hoe een oude groet met een goede betekenis op een hele geschikte ‘propagandamanier’ gebruikt kan worden om mensen over te halen deze te gebruiken voor een ander doel en met een andere betekenis waar hij eigenlijk voor bedoeld geweest is.

Elke oorlog is misleiding en bedrog

 

Op 27 november 1944 aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd ik in de stad Utrecht geboren, Sophia Pieternella van Vondel werd mijn naam. Ik wil jullie graag wat over mijzelf en mijn geschiedenis vertellen, het is niet veel maar volgens mij wel goed om te weten.

Niet dat ik zo belangrijk ben hoor maar het verhaal dat ik je nu vertel is wel een onderdeel van een Nederlandse geschiedenis die nu al bijna vergeten is. Ik begin mijn verhaal met een korte geschiedenis van mijn vader en moeder, kijk dit zijn ze:

Mijn vader Jan en mijn moeder Johanna, zijn ze niet knap?

Op de foto hierboven zijn ze ongeveer 18 jaar oud. Mijn vader kwam uit Tweede Exloërmond en mijn moeder uit de stad Utrecht.

In het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw kwam bij onze Duitse buren de Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij (NSDAP) aan de macht. De leider van die partij – Adolf Hitler – werd gekozen tot kanselier van Duitsland, de hoogste ministerspost. Het was erg onrustig in Duitsland, ze waren de verliezers van de Eerste Wereldoorlog en die was nog niet zo lang geleden voorbij. Het leek er op dat er weer een oorlog op komst was en daarom moest ook mijn vader – net als veel andere jongens in Europa –  in militaire dienst.

Mijn vader als soldaat, 19 jaar oud.

Op 19 april 1938 moest mijn vader zich om half 12 smorgens melden bij de kazerne in Assen. Daar kreeg hij te horen dat hij ingedeeld werd bij het regiment Genietroepen in Utrecht waar hij op 1 oktober 1938 arriveerde in de Kromhoutkazerne.

Kijk, daar staat hij, tussen de andere jongens, achteraan derde van rechts.

Het was (nog) steeds vrede en mijn vader kwam op een van zijn vrije dagen in de stad een leuk meisje tegen dat later mijn moeder werd, Johanna.

Hier zie je haar als 18 jarig meisje, links op de foto, samen met haar jongere zus Fia (die staat rechts) Ze heette eigenlijk Sophia Geertruida en van haar komt een deel van mijn voornaam.

Hier zie je mijn vader en moeder samen terwijl ze een wandeling maken door Utrecht.

In september 1939 vielen de Duitse legers Polen binnen, de Tweede Wereldoorlog was begonnen. Het Nederlandse leger werd in stelling gebracht om de grenzen te beschermen en mijn vader moest net als duizenden andere militairen paraat zijn. Het duurde nog tot mei 1940 maar toen vielen de Duitsers Nederland binnen. Om verder bloedvergieten te voorkomen kon Nederland niet anders dan na 80 uur te capituleren. In juni 1940 werden alle Nederlandse soldaten uit het leger ontslagen en mochten ze naar huis terug. Mijn moeder was op dat moment in verwachting van mijn broertje maar.. ze waren nog niet eens getrouwd!

Op 20 november 1940 trouwden mijn ouders.

Hier is hun trouwfoto voor het hek van de Nieuwe Kerk aan de Klaverstraat in Utrecht. Direct rechts er naast staat de kosterswoning die over 4 jaar voor mij een belangrijke rol gaat spelen. Na hun trouwen verhuisden ze naar het noorden, naar Tweede Exloërmond en op 31 maart 1941 werd mijn broertje Jaap geboren.

Mijn moeder en pasgeboren broertje op de foto achter het huis van mijn opa en oma. Hij was niet helemaal gezond en als je goed kijkt zie je ook dat mijn moeder wel erg dun is. In januari 1942 verhuisden ze weer naar Utrecht en woonden eerst bij mijn oma en opa.Op 8 mei 1942 werd mijn zusje Anneke geboren en verhuisden ze eind augustus naar een adres aan de Admiraal van Gentstraat. Het ging niet goed in het westen van Nederland, door de oorlog was er steeds vaker tekort aan levensmiddelen en veel mensen werden daardoor ziek en stierven. Vooral vrouwen, kinderen en oudere mensen. Aan het einde van 1942 was het aantal doden door ziektes gestegen met 30%.

Hier zie je een foto van een uitgehongerde vrouw in Amsterdam die op een broodkorst kauwt.

Op 6 mei 1943 werd de ‘Arbeidseinsatz’ ingesteld voor alle Nederlandse mannen van 18 tot 35 jaar. Wie weigerde om te gehoorzamen kreeg geen voedselbonnen meer. Ook mijn vader werd verplicht om in Duitsland te gaan werken en mijn moeder moest het alleen zien te redden met mijn broertje en zusje. Ze verhuisden naar háár oma toe in Utrecht en zo steunden ze elkaar. Het werd wel steeds lastiger om voldoende eten te krijgen, maar goed dat mijn opa en oma in Tweede Exloërmond regelmatig zorgden voor extra eten.

Daardoor hadden mijn broertje Jaap (onder zittend) en zusje Anneke (rechts staand aan het handje vastgehouden) de eerste tijd meer weerstand. In 1943 werden steeds meer mensen ziek door voedseltekort en dat was te merken ook. Hierdoor steeg het aantal patiënten aan oorlogsziekten als Tyfus, Tuberculose, Difterie, Roodvonk, etc. Het aantal doden in West-Nederland steeg hierdoor met 50%. Door honger geplaagd gingen de mensen op zoek naar eten, op ‘hongertocht’.

Hier zie je een foto van een meisje dat etensrestjes uit kookpotten schraapt.

Om de voedseltekorten te ontvluchten maakte mijn moeder samen met mijn broertje Jaap en zusje Anneke een moeilijke reis van Utrecht naar Tweede Exloërmond met alleen een paar brokken brood en aardappels in een blikje. Ze moest het alleen zien te redden, mijn vader zat nog vast steeds in Duitsland. De winter van 1943/1944 was met 27 graden onder 0 de strengste winter van de eeuw. In februari 1944 kreeg mijn vader verlof om even terug te gaan naar Nederland om mijn opa te bezoeken die ernstig ziek was. Mijn vader was allang weer terug in Berlijn toen mijn opa in april 1944 stierf. In juli kon mijn vader terug naar Nederland om de taak van mijn opa over te nemen en hoefde hij niet meer terug naar Berlijn.

En ik?? Ik zat ondertussen al in mama’s buik!

In West-Nederland werd het voedseltekort steeds groter en het aantal doden door ziekten steeds hoger. Aan alles was nu gebrek, zoals aan kolen en gas en daarom werd in augustus 1944 het treinverkeer beperkt. Mijn mama’s buik werd steeds ronder, ik was in aantocht. Nog zo’n drie maandjes dan werd het tijd om geboren te worden.

Hongerende kinderen en bejaarden

De gevechten kwamen nu steeds dichterbij en begin september trokken geallieerde soldaten in Zuid-Nederland de grens over. Er werd nu gevochten op Nederlandse bodem, geallieerde vliegtuigen voerden bombardementsvluchten uit en toen, heel onverwacht, op 17 september 1944, reden er op bevel van de geallieerden in heel Nederland geen treinen meer. Het was eigenlijk bedoeld om ervoor te zorgen dat de Duitsers geen hulp konden aanvoeren via het Nederlandse spoorwegnet maar het zorgde er ook voor dat het eten niet naar de hongerende Nederlanders vervoerd kon worden! Vooral de kinderen in de grote steden leden daaronder.

De Nederlandse verzetsstrijders snapten wel dat de Duitsers geen kans moesten hebben om versterkingen aan te voeren maar vonden dat de Nederlandse bevolking te veel moest lijden. In een speciale uitgave van de verzetskrant Het Parool van zaterdag 30 september 1944 lieten ze weten dat het van levensbelang was dat tenminste een deel van de spoorwegstakers weer aan het werk moesten gaan zodat de treinen met levensmiddelen weer konden rijden. Maar, er werd niet naar hen niet geluisterd. Het aantal doden in West-Nederland steeg daardoor met 100% en veel kinderen werden ondervoed geboren.

Ondervoede baby

Door die ondervoeding explodeerden allerlei oorlogsziekten zoals difterie. In 1940 waren er nog geen 2.000 ziektegevallen gemeld, maar in 1942 was dat al gestegen naar 45.000. In 1943 liep dat op naar 80.000 en in 1944 naar 100.000 zieken, en dat alleen in West-Nederland! Bijna 3 miljoen mensen leden honger en meer dan 250.000 hadden last van de ‘hongerziekte’. Veel mensen lagen in het ziekenhuis, vooral oude mensen, maar er viel niet veel aan te doen. Er hielp maar één ding: éten!

Oude mensen met de ziekte Hongeroedeem

De Tweede Wereldoorlog ging ondertussen hevig door en dat was te merken ook. Op vrijdag 13 oktober 1944 bombardeerden Engelse vliegtuigen Duitse V2-transporten bij het Centraal Station in Utrecht. Bij dit bombardement vielen tientallen Nederlandse slachtoffers, 23 doden en meer dan veertig gewonden. Eén van de doden was mijn oom Piet. Tijdens het bombardement probeerde hij twee paarden in bedwang gehouden en is toen samen met de paarden omgekomen. Van hem komt het tweede deel van mijn voornaam.

Oom Piet

Het is november 1944, er was nog maar heel weinig eten te krijgen, er was bijvoorbeeld geen melk, er waren geen peulvruchten, suiker of meel.. zelfs de muizen hadden toen honger. De mensen waren nu aangewezen op gaarkeukens waar ze een schep suikerbietenpulp met tulpenbollen konden halen. Het was erg koud en het vroor, mensen vielen van uitputting op straat. Het eten werd nog verder op rantsoen gezet. Nu was er nog maar 1 kilo aardappels per 14 dagen per persoon, maar …. alléén als ze er waren!

Verhongerde man, november 1944

27 November 1944

Het is maandag 27 november, het is vandaag een koude een belangrijke dag! IK word geboren! Sophia Pieternella van Vondel is mijn naam. Een stukje van mijn voornaam heb ik gekregen van mijn tante Fia, het andere van mijn oom Piet – So-Fia Piet-ernella. Hier zie je mijn naamgevers

Fia en Piet

Het is koud in huis, er zijn geen kolen meer, krantenproppen worden in het kleine noodkacheltje gelegd en aangestoken. 5 December.. er valt niets te vieren, ik heb het koud en ben hongerig, net als de rest van mijn familie. Er is veel droevig nieuws in Nederland. Tussen Amsterdam en den Haag zijn 187 mensen van uitputting en honger op straat gestorven.

We wonen nu tijdelijk bij oma in huis en ook de magen van mijn ooms en tantes knorren van de honger. Ik ben nu amper een maand oud. Er is veel ziekte in de stad, ook in onze straat. Aan de overkant van ons huis, op de hoek van de Bollenhofstestraat staat de kosterij van de Nieuwe Kerk. De mensen die daar wonen zijn ziek, ze hebben difterie. Een van mijn tantes gaat er naar toe om te helpen en neemt de ziekte mee terug naar ons toe. Mijn moeder, mijn broertje en zusje en ik.. we worden allemaal ziek. Er komt een plakkaat op onze voordeur waarop gewaarschuwd wordt dat er bij ons een besmettelijke ziekte heerst.

Ik word erg ziek, krijg geen lucht meer en word naar de polikliniek van het Wilhelmina Kinderziekenhuis aan de Nieuwe Gracht gebracht. Als patiëntje 67 sta ik genoteerd bij professor dr. A. ten Bokkel Huinink.

Op zaal 3 word ik opgenomen en alleen mijn ouders en opa en oma mogen af en toe op bezoek komen. Maar het helpt allemaal niets… op maandag 8 januari 1945 sterf ik. Mijn moeder knipt heel voorzichtig een paar haartjes van mijn hoofd en bergt ze als aandenken op in een envelopje dat ze krijgt van een van de zusters. Later zal ze het in een kistje stoppen dat haar hele leven met haar meereist. Ik blijf achter in het koude lijkenhuis.

Op de achterkant van mijn rode patiëntenkaartje schrijft m’n vader bedroefd de tekst op voor de rouwkaart. Hij is er niet helemaal tevreden mee, na een paar regels begint hij opnieuw, hij heeft zijn hoofd er duidelijk niet helemaal goed bij, verdrietig verschrijft hij zich in de datum:

“Diep bedroefd geven wij U kennis van het overlijden van onze kleine lieveling

Sophia Pieternella

Geb. 27-11-44

Utrecht, Bekkerstraat 34, 8-12-44 (januari 1945)

J. v. Vondel

J. v. Vondel – v. Ommen

Ter aardebestelling Vrijdag 12.1.44 (45) v.m. 10 uur vanaf het Wilhelmina Kinderziekenhuis.”

Vrijdagochtend komen de mensen van de begrafenisondernemer om me in een houten kistje te leggen, het deksel sluit zich boven me. Ik zie het van boven af. Héél even heb ik het leven mogen meemaken, pijnlijk, maar NU zonder pijn. Er komt een klein koetsje binnengereden waar mijn kistje in gelegd wordt. Even later wordt de trekhond ervoor gespannen en gaan we in korte optocht naar de begraafplaats. Mijn moeder, mijn vader, mijn tante Fia…

Vandaag, vrijdag 12 januari 1945, word ik om half 11 begraven in het verzamelgraf op de rand van begraafplaats Soestbergen aan de Gansstraat. Baby’tje Vos ligt er al, daarboven op Wilhelmina Drabbe en ik? Ik lig bovenaan, op de derde verdieping van vak 13-F 3

Alles met elkaar kost mijn begrafenis 38 gulden en 68 cent

.. die door mijn vader contant betaald worden

Nu, 75 jaar later, is mijn graf er niet meer, het is ‘geruimd’ zoals ze dat zeggen. Het lag onder een oude Paardenkastanjeboom aan de rand van het kerkhof.

Een foto van mij bestaat er niet, maar deze foto van een verhongerde baby uit november 1944 had mijn foto kunnen zijn.

Ik ben één van de 125.000 Nederlandse slachtoffers die in de Tweede Wereldoorlog omgekomen is door ontberingen, tekorten en ziektes. 1945 was het jaar met de meest dramatische sterftecijfers, 130% hoger dan 1940.

Tot 2012 was er géén monument voor de verhongerde Nederlanders.

Nu is er het geschilderde monument ‘protect me’ dat op 27 november 2012 onthuld werd door burgemeester Pieter Smit van de Groninger gemeente Oldambt.

‘Protect Me’ – EUS, 2012

Schoolproject De Beukenlaan, 27 november 2013

Het Parool

– Speciaal Bullentin –

Verschijnt iederen dag – Snel doorgeven!

Amsterdam, 30 Sept. ’44 / 9 uur vm

Nederland is er slechter aan toe dan Frankrijk en België

De correspondent van een Amerikaansch persbureau, die zich thans in Eindhoven bevindt, schrijft, dat het Nederlandsche volk in dezen oorlog meer geleden heeft dan eenig ander volk in Europa. Hij trof in ons land grootere armoede aan dan hij sinds de landing in Noord-Afrika had meegemaakt. ook in Frankrijk en België was de toestand slecht, maar toch niet te vergelijken met de toestand hier. Er is in Nederland niet voldoende voedsel, geen kleeren (zelfs niet “zwart”), geen brandstof, geen luxe. De menschen schijnen, volgens dezen correspondent, geleefd te hebben van de voortbrengselen uit hun moestuintjes.